De Brusselse bevolking vergrijst: in 2022 was 13% van de inwoners 65 jaar of ouder.(1) Die trend zal de komende jaren alleen maar toenemen, waardoor er steeds meer kwetsbare personen zullen zijn die hun onafhankelijkheid dreigen te verliezen. De bijbehorende risico’s groeien ook omdat de meeste personen in kwestie alleen wonen.(2)
Tegelijkertijd zien we dat de levensomstandigheden voor sommige burgers steeds onzekerder worden (toegang tot gezondheidszorg, tot huisvesting enz.). Volgens de enquête EU-SILC 2020(3) bedreigt inkomensarmoede 14,1% van de Belgische bevolking. Bovendien kampt 3,9% met ernstige materiële deprivatie en leeft 11,9% van de mensen tussen 0 en 59 jaar in een huishouden met een zeer lage werkintensiteit. Die onzekerheid verhoogt het risico op een slechte gezondheid en bijgevolg de behoefte aan sociale en gezondheidsdiensten.
Een ander element is dat steeds meer mensen, zelfs personen in een kwetsbare fysieke en/of mentale toestand, zo lang mogelijk in hun eigen woning willen blijven. Ze willen niet naar instellingen of gespecialiseerde voorzieningen die niet meer voldoen aan de behoeften en wensen van vandaag (onvoldoende aanpassing aan culturele verschillen, te hoge prijs, weigering om in groep te wonen enz.). Bovendien zijn de alternatieven (zoals cohousing) nog niet goed ontwikkeld. Daarnaast worden ziekenhuisverblijven steeds korter, waardoor het risico toeneemt op een te snelle terugkeer naar huis, met alle complicaties van dien voor alle profielen van begunstigden.
Mensen zo lang mogelijk thuis laten wonen als ze dat wensen, wordt dan ook een steeds grotere maatschappelijke uitdaging. Niet in het minst doordat velen onder hen in isolement leven: van alle huishoudens in Brussel is 47% een eenpersoonshuishouden en 11,6% een eenoudergezin.(4)
Zorg in de eigen woning vereist zowel de toestemming van die persoon als de naleving van het principe Goal Oriented Care (GOC)(5), zodat elke interventie aansluit bij de levensdoelstellingen en behoeften. Een totaalaanpak van de psychosociale en gezondheidsaspecten is niet alleen noodzakelijk in het kader van dat principe, maar ook om preventief te werk te gaan en niet langer alleen als reactie op een noodsituatie. Heel wat situaties worden immers onhoudbaar en vereisen een opname in een instelling omdat niemand heeft geanticipeerd en/of een beroep heeft gedaan op de juiste hulpmiddelen om veilige en serene leefomstandigheden thuis te kunnen behouden.
De Focus “Hulpmiddelen voor een leven thuis” van Brusano en Sociaal Brussel geeft een overzicht van de beschikbare middelen in het Brussels Gewest om ervoor te zorgen dat elke begunstigde (vanaf 18 jaar) een kwaliteitsvol leven thuis kan leiden, in overeenstemming met zijn wensen. Die hulpmiddelen hebben betrekking op zowel sociale als gezondheidskwesties, en de nadruk ligt op diensten die langsgaan bij mensen die hun woning niet meer kunnen verlaten.
Deze informatietool voor professionals in de welzijns- en gezondheidssector is vooral praktisch bedoeld. Voor elk type hulpmiddel zijn er links of QR-codes die rechtstreeks naar de repertoria op de website van Sociaal Brussel verwijzen.
Brusano en Sociaal Brussel houden op 20 september van 12 tot 13 uur een Focus Live waarin die nieuwe publicatie gedetailleerd wordt gepresenteerd met praktische voorbeelden. Registreer hier.
Raadpleeg de elektronische versie van de Focus “Hulpmiddelen voor een leven thuis”.
- Bron: FOD Economie – Statistics Belgium; Berekeningen: Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel
- In 2022 woonde 29,6% van de mannen van 80 jaar en ouder en 55,2% van de vrouwen van 80 jaar en ouder alleen. Bron: BISA & Statbel (Rijksregister). Berekeningen: Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel.
- Risico op armoede of sociale uitsluiting | Statbel (fgov.be)
- Huishoudens | Statbel (fgov.be)
- Goal Oriented Care: https://kbs-frb.be/nl/goal-oriented-care-shared-language-and-co-creative-practice-health-and-social-care
