Enkele cijfers
Soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen) blijven een belangrijke uitdaging voor de volksgezondheid. Acht belangrijke ziekteverwekkers zijn verantwoordelijk voor die infecties: vier bacteriële infecties die te genezen zijn (syfilis, gonorroe, chlamydia, trichomoniasis) en vier virale infecties (hepatitis B, HSV, HIV, HPV) die niet te genezen maar wel te voorkomen zijn [1].
In het Brussels Gewest werd een stijgende trend in het aantal gevallen vastgesteld. Chlamydia is de meest gerapporteerde soa, met een stijging van 34%: van 232 gevallen per 100.000 inwoners in 2017 tot 311 gevallen per 100.000 in 2021. Daarna volgt gonorroe, dat met 138% is gestegen: van 72 gevallen per 100.000 inwoners in 2017 tot 171 per 100.000 in 2021. Syfilis laat op zijn beurt een duidelijke stijging zien van 169%, van 29 gevallen per 100.00 inwoners in 2017 tot 77 per 100.000 in 2021 [2]. België noteerde 597 nieuwe hiv-diagnoses, waarbij Brussel de hoogste incidentie had (15,6 gevallen per 100.000 inwoners) [4, 5, 6]. Hoewel de behandeling van soa’s is verbeterd dankzij de therapeutische vooruitgang, blijft hiv ongeneeslijk.
Preventie blijft essentieel, vooral vanwege hindernissen zoals stigmatisering, gebrek aan informatie en financiële belemmeringen, die de toegang tot preventie- en behandelingsdiensten bemoeilijken. [4,7].
Enkele aandachtspunten voor professionals uit de welzijns- en gezondheidssector
Professionals uit de welzijns- en gezondheidssector spelen een erg belangrijke rol bij de preventie, diagnose en opvolging van soa’s/hiv. Om te garanderen dat zorg zo vroeg mogelijk wordt aangeboden en dat mensen worden doorverwezen naar de juiste hulpbronnen, kunnen professionals:
-
- Een omgeving van vertrouwen tot stand brengen: niet-oordelend, zorgzaam en niet-stigmatiserend onthaal
- Preventiemiddelen promoten: condooms, pre-exposure-profylaxe en andere risicobeperkende middelen
- Screening aanmoedigen (communicatie aanpassen aan de doelgroep)
- Ieders rechten respecteren (ethiek en vertrouwelijkheid)
- Multidisciplinaire zorg en opvolging bieden (medische zorg, sociale steun, psychologische steun enz.)
- Alert blijven voor de mogelijke toename van het aantal gevallen (gezondheidsmonitoring)
- Mensen informeren en begeleiden naar bestaande hulp en diensten
Hulpmiddelen
Waar kunnen mensen terecht voor screening?
- Bij de huisarts: : Brusselaars kunnen het nummer 1710 bellen om een huisarts in Brussel te vinden
- In een maison médicale (wijkgezondheidscentrum)
Fédération des maisons médicales
Volledige lijst, adres en contactgegevens: https://www.maisonmedicale.org/trouver-une-maison-medicale/ - Wijkgezondheidscentrum
https://vwgc.be - In een centrum voor gezinsplanning
- Fédération des centres pluralistes de planning familial
Emile de Becolaan 109, 1050 Elsene
02 514 61 03
Volledige lijst, adres en contactgegevens: https://fcppf.be/les-centres-de-planning-familial/coordonnees/ - Fédération laïque de centres de planning familial
Tulpstraat 34, 1050 Elsene
02 502 82 03
Volledige lijst, adres en contactgegevens: https://www.planningfamilial.net/liste-des-centres/ - Sofélia (La Fédé militante des Centres de Planning familial solidaires)
Sint-Jansplein 1/2, 1000 Brussel
02 515 17 68
Volledige lijst, adres en contactgegevens: https://www.sofelia.be/nos-centres/cpf-bruxelles/
- Fédération des centres pluralistes de planning familial
- In een screeningcentrum:
- MIA-centrum van UMC Sint-Pieter
Screening op hiv en/of soa’s met of zonder symptomen, zonder afspraak
Van maandag tot vrijdag: 8.30 tot 12.30 uur, 13.30 tot 17.30 uur, donderdagavond tot 19.30 uur
Site Hallepoort: Hoogstraat 322, Gebouw 900, 1000 Brussel
02 535 30 03 - Cliniques Universitaires Saint-Luc
Hiv- en soa-screeningsconsultaties en preventieadvies
Op afspraak: maandag van 15.30 tot 17.30 uur en woensdag van 11.00 tot 13.00 uur
Hippokrateslaan 10, 1200 Brussel niveau -1 Route 361
02 764 21 98
- MIA-centrum van UMC Sint-Pieter
- In een hiv-referentiecentrum: zie hieronder
- Alle screeningcentra staan hier vermeld: https://preventionsida.org/fr/depistage/centres-de-depistage/
Waar kunnen mensen met hiv ondersteuning krijgen?
Hiv-referentiecentra en ziekenhuizen die mensen met hiv behandelen
https://preventionsida.org/fr/contacts-utiles/se-soigner/
-
-
- Referentiecentrum van UCL Hôpital St-Luc
Hippokrateslaan 10, 1200 Brussel
02 764 21 56 / 02 764 19 02 - Hiv-referentiecentrum van de ULB – UMC Sint-Pieter – MIA-Centrum
UMC Sint-Pieter, Site Hallepoort, Hoogstraat 322, 1000 Brussel
Gebouw 900 (voormalig Cetim)
02 535 31 77 - Referentiecentrum van het Erasmusziekenhuis
Lennikse Baan 501, 1070 Brussel
02 555 74 84 (voor postexpositiebehandeling, soa- en hiv-noodgevallen, PrEP, screening) - Referentiecentrum van het UZ VUB
UZ Brussel – Campus Jette, Laarbeeklaan 101, 1090 Jette
02 477 60 01 - Ziekenhuis van Etterbeek-Elsene
Jean Paquotstraat 63, 1050 Brussel
02 641 41 11
- Referentiecentrum van UCL Hôpital St-Luc
-
Vzw Aide Info Sida
De vereniging promoot preventie door middel van informatie en screening en ondersteunt mensen met hiv, hun familie en omgeving. De activiteiten steunen op vrijwilligers en bieden:
- Een anonieme telefoonlijn (informatiedienst over hiv/aids en soa’s en morele steun) op 0800/20120, een gratis telefoonnummer dat 7 dagen per week bereikbaar is van 18.00 tot 21.00 uur
- Een snelle hiv- en syfilistest, elke tweede maandag van de maand in de Duquesnoystraat 45, 1000 Brussel van 18.30 tot 20.30 uur
- Een open gespreksforum voor seropositieve mensen en hun naasten, elke tweede vrijdag van de maand, Duquesnoystraat 45, 1000 Brussel, van 19.00 tot 22.00 uur
- Informatie over hiv en andere soa’s op scholen (middelbare scholen en hogescholen) op aanvraag
- Eenmalige of langdurige ondersteuning voor seropositieve mensen die daarom vragen door een vrijwilliger die morele steun biedt in hun dagelijks leven, thuis, in het ziekenhuis of elders
- Organisatie van speciale hiv/soa-preventie-evenementen op aanvraag
Meer informatie : https://www.aideinfosida.be
Vzw Ex Aequo
De vereniging wil mensen bewuster maken van hiv/aids en soa’s en preventiemateriaal beschikbaar maken. Haar doelgroep is mannen die seksuele betrekkingen hebben met mannen.
Op de website https://www.exaequo.be/fr/kan je anoniem vragen stellen en antwoorden krijgen
Meer informatie : Ici, on t’aide! – Exaequo
0471 85 60 10 en info@exaequo.be
Tools
Ouvrons le dialogue sur la santé sexuelle entre médecins généralistes et personnes migrantes vivants avec le VIH (‘Laten we een dialoog aangaan over seksuele gezondheid tussen huisartsen en migranten met hiv’ in het NL)
- Communicatiemedia
- Voor huisartsen
- Coproductie van Cultures&Santé en Platforme Prévention Sida
- Meer informatie : Ouvrons le dialogue sur la santé sexuelle entre médecins généralistes et personnes migrantes vivant avec le VIH (supports de communication) | Cultures & Santé
- Te bestellen op de website van Platforme Prévention Sida: Fiche pratique – Outil d’aide à la consultation pour les médecins généralistes | Plateforme Prévention Sida
Lord of condoms, le combat contre les IST (‘Lord of condoms, de strijd tegen soa’s’ in het NL)
- Bordspel met gecombineerde preventieboodschap: condooms – screening – behandeling
- Voor adolescenten van 15 tot 18 jaar en jongvolwassenen
- Uitgever: Cultures&Santé
- Meer informatie : 02 558 88 11 / cdoc@cultures-sante.be ainsi que https://www.cultures-sante.be/outils-ressources/lord-of-condoms-le-combat-contre-les-ist/
La prévention des IST et du VIH, parlez-en comme vous voulez, mais parlez-en (‘Soa- en hiv-preventie: praat erover zoals je wilt, maar praat erover!’ in het NL)
- Bewustwordingscampagne om mensen aan te moedigen te praten over gecombineerde hiv- en soa-preventiemiddelen en die te gebruiken, zodat er een dialoog op gang komt
- Voor alle professionals
- Meer informatie : https://preventionsida.org/fr/la-prevention-des-ist-et-du-vih-parlez-en-comme-vous-voulez-mais-parlez-en/
Platforme Prévention Sida
- Biedt bewustwordingstools aan voor professionals die werken rond hiv, soa’s en seksuele gezondheid
- Posters, stickers, flyers, brochures en educatieve spelletjes:
- Jongvolwassenen https://preventionsida.org/fr/espace-pro/adultes/
- Personen met migratieachtergrond https://preventionsida.org/fr/espace-pro/personnesmigrantes/
- Mensen met hiv https://preventionsida.org/fr/espace-pro/personnesseropositives/
vzw O’YES
- Biedt verschillende tools aan voor gezondheidsbevordering op het gebied van seksuele gezondheid en seksualiteit voor jongeren van 15 tot 30 jaar.
- Pedagogische tools Outils pédagogiques – O’YES ASBL
- Audiovisuele tools Outils audiovisuels – O’YES ASBL
- Brochures en posters Brochures & affiches – O’YES ASBL
- Meer informatie : 02 303 82 14 – hello@o-yes.be
Kalender voor soa-screening
-
-
- Herpes genitalis – Screening alleen mogelijk als symptomen aanwezig zijn
- Mycoplasma – In het geval van symptomen
- Gonorroe – 7 dagen na het nemen van een risico
- Chlamydiose – 2 weken na het nemen van een risico
- Syfilis – 5 weken of 3 maanden na het nemen van het risico
- Trichomoniasis – 2 weken na het nemen van een risico
- VIH – 6 semaines après une prise de risque
- Hepatitis A – 3 maanden na het nemen van een risico (onbeschermde anilingus)
- Hepatitis B – 3 maanden na het nemen van een risico
- Hepatitis C – 3 maanden na het nemen van een risico
- Papillomavirus – Uitstrijkje elke 2 jaar vanaf 25 jaar
-
Take the Rights Path
- Campagnemateriaal in het kader van de Wereldaidsdag op 1 december 2024
- Visuals, GIF’s, foto’s, slogans, banners enz.
- Meer informatie: https://www.unaids.org/en/2024-world-aids-day
Save the dates
In het Brussels gewest
VI(H)VRE, une histoire de lutte
- Multimediatentoonstelling over 40 jaar strijd tegen niet alleen hiv/aids, maar ook tegen onwetendheid, stigmatisering en discriminatie van mensen met hiv.
- Van 28 november tot 8 december 2024, van 9.00 tot 22.00 uur. Rondleidingen met gids worden elke dag om 14.30 uur georganiseerd.
- Georganiseerd door Platforme Prévention Sida.
- In de Beurs van Brussel, Anspachlaan 80, 1000 Brussel
- Meer informatie : 02 733 72 99 et info@preventionsida.org
- https://preventionsida.org/fr/expo/
Bewustmakingsactie
- 29 november 2024 van 9.00 tot 13.00 uur.
- In Brusselse stations en metrostations (Noordstation, Zuidstation, Centraal Station, Rogier, Beurs)
- Door Platforme Prévention Sida
- Meer informatie : 02 733 72 99 et info@preventionsida.org
In de zorgzones ⬇︎
Referenties :
1. Wereldgezondheidsorganisatie (2023, 10 juli) Sexually transmitted infections (STIs) [Internet]. [geciteerd 6 nov. 2024]. Beschikbaar op: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
2. Lecompte A, Vanden Berghe W, Bensemmane S, Van Den Bossche D, De Baetselier I, Van Beckhoven D., Surveillance van seksueel overdraagbare infecties. Epidemiologische situatie op 31 december 2021 [Internet]. Sciensano; 2023 [geciteerd 6 nov. 2024]. Beschikbaar op: https://www.sciensano.be/nl/biblio/surveillance-van-seksueel-overdraagbare-infecties-epidemiologische-situatie-op-31-december-2021
3. Wereldgezondheidsorganisatie (2023, 13 juli) HIV and AIDS. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids
4. Plateforme Prévention Sida. Les chiffres du VIH/sida en Belgique. https://preventionsida.org/fr/les-chiffres-du-vih-sida-en-belgique-situation-au-31-12-2020-sciensano/
5. Deblonde J, Serrien B, De Rouck M, Montourcy M, Van Beckhoven D. Epidemiologie van hiv in België. Toestand op 31 december 2022. [Internet]. Sciensano; 2023 [geciteerd 31 okt. 2024]. Beschikbaar op: https://www.sciensano.be/nl/biblio/epidemiologie-van-hiv-belgie-toestand-op-31-december-2022
6. Naar een gezond België. 2024 [geciteerd 31 okt. 2024]. Hiv. Beschikbaar op: https://www.gezondbelgie.be/nl/gezondheidstoestand/overdraagbare-aandoeningen/hiv-en-andere-seksueel-overdraagbare-aandoeningen
7. Agence de la santé publique du Canada. Barriers and facilitators to HIV testing [Internet]. 2015 [geciteerd 31 okt. 2024]. Beschikbaar op: https://www.canada.ca/en/public-health/services/reports-publications/canada-communicable-disease-report-ccdr/monthly-issue/2015-41/ccdr-volume-41-12-december-3-2015-good-news-on-hiv/ccdr-volume-41-12-december-3-2015-good-news-on-hiv-1.html