Elke maand bieden we u een thematisch nieuwsbericht aan, “gezondheidspreventie”, aangepast per zorgzone. Oktober is de maand die gewijd is aan bewustwording over de screening van borstkanker en de ondersteuning van mensen die door de ziekte zijn getroffen. Het was dan ook logisch dat ons eerste maandelijkse nieuwsbericht over preventie de focus legt op “Roze Oktober“.
Enkele cijfers
Uit recent onderzoek blijkt dat:
- er elk jaar bijna 11.000 nieuwe diagnoses worden gesteld (cijfer voor heel België). In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waren er 956 nieuwe gevallen in 2021 (laatste beschikbare jaar). (Bron: Stichting Kankerregister)
- 75% van de gediagnosticeerde gevallen van borstkanker komt voor bij vrouwen tussen 50 en 69 jaar. Naar schatting krijgt één op de acht vrouwen ooit borstkanker. De mediane leeftijd van de diagnose is 64 jaar.
(Op te merken valt dat in de periode 2010-2019 het sterftecijfer voor borstkanker sterk gedaald is in het Brussels Gewest ten opzichte van de periode 2000-2009, terwijl het sterftecijfer voor kankers van de luchtwegen stabiel is gebleven. Vandaag de dag zijn deze vormen van kanker (strottenhoofd, luchtpijp, bronchiën, longen) de belangrijkste oorzaak van vroegtijdig overlijden bij vrouwen in het Gewest. Bron: Gezondheidsdashboard 2023, Observatorium voor Gezondheid en Welzijn Brussel-Hoofdstad) - meer dan ¾ van de diagnoses in een vroeg stadium wordt gesteld. Als borstkanker vroeg genoeg wordt ontdekt, is er 90% kans op genezing.
Gezien die resultaten is het van vitaal belang om vrouwen bewust te maken van de noodzaak van screening. Merk op dat ook mannen getroffen worden (<1%).
Meer informatie:
– Belgian Cancer Registry, Cancer Fact Sheets 2022, Belgian Cancer Registry (BCR), 2024
– Pink Ribbon, Pink Ribbon | Borstkanker in België: eindelijk echte cijfers! (pink-ribbon.be)
– Stichting tegen Kanker, Risicofactoren bij borstkanker – Stichting tegen Kanker
Screening
Borstkanker kan alle vrouwen treffen. Daarom is het belangrijk om screening vanaf de puberteit en gedurende het hele leven onder de aandacht te brengen. Vrouwen die een risico lopen door hun specifieke medische situatie, kunnen door elke professional in de welzijns- en gezondheidssector worden doorverwezen naar hun huisarts of gynaecoloog voor controle die is afgestemd op hun persoonlijke situatie.
Het algemene percentage van borstkankerscreening in België bedraagt 59% (in 2021). Een percentage van 75% wordt beoogd. In Vlaanderen is het screeningspercentage veel hoger omdat daar systematisch gescreend wordt (49% van de vrouwen in Vlaanderen heeft deelgenomen aan een programma voor systematische screening, tegenover 9% in Brussel en 4% in Wallonië). De meeste screening in Brussel is opportunistisch (uitgevoerd op verzoek of als opvolging van een ander probleem).
Praktisch
In de Federatie Wallonië-Brussel organiseren de autoriteiten een Mammotest: een screening die kanker kan opsporen lang voordat er symptomen zijn. Het richt zich op mensen die een groter risico lopen om kanker te ontwikkelen. De Mammotest is een mammografie, of een röntgenonderzoek van de borsten.
Toegangsvoorwaarden :
- Voor vrouwen tussen 50 en 69 jaar bij wie nog geen borstkanker is vastgesteld en die geen bijzondere risicofactoren of borstafwijkingen hebben
- Ingeschreven zijn in het Rijksregister
- Aangesloten zijn bij een ziekenfonds en in orde zijn met de verzekering
- Het onderzoek is gratis (volledig gedekt door het RIZIV)
- In de praktijk krijgen vrouwen om de twee jaar een uitnodiging voor de Mammotest (in de maand van hun verjaardag)
- Voor het onderzoek: maak een afspraak bij een erkend mammografiecentrum. Waar kan je de Mammotest laten uitvoeren? – Mammotest – Borstkanker screening – Bruprev
Borstkanker
Kankerpatiënten profiteren van een hogere vergoeding onder de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging (status ‘chronische patiënt’). Er zijn ook een aantal organisaties die mensen kunnen helpen bij financiële moeilijkheden (OCMW, Bijzonder solidariteitsfonds, Stichting tegen Kanker enz.)
Praktisch
Sinds 1 augustus 2024 worden bepaalde behandelingen tegen borstkanker alleen nog maar terugbetaald in erkende borstklinieken.
Meer informatie:
- Terugbetaling voor bepaalde zorg in niet-erkende borstklinieken stopt binnenkort | RIZIV (fgov.be)
- Lijst van erkende borstklinieken: Borstklinieken | FOD Volksgezondheid (belgium.be)
- Kanker en financiële steun – Stichting tegen Kanker
- Focus ‘Financiële toegankelijkheid tot gezondheidszorg’
Hulpmiddelen & tools
Info over kanker (Stichting tegen Kanker)
Telefoonlijn (NL-FR): 0800 15 801, bereikbaar van ma-vr van 9 u. tot 18 u. (of via het contactformulier op de website)
Alle doelgroepen: patiënten, naasten en professionals
Meer informatie: Home – Stichting tegen Kanker
Bewustmakingssessies (PsyBru)
Gratis groepsworkshops, opgezet op verzoek van een vereniging die het over een bepaald onderwerp op het gebied van geestelijke gezondheid wil hebben
Alle doelgroepen: begunstigden (kinderen, adolescenten, volwassenen, ouders) of werknemers
Meer informatie: Bewustmakingssessies – PsyBru
Therapeutische groep (PsyBru)
Praatgroep over een onderwerp gekozen door de deelnemers
Begunstigden (mensen met kanker)
Espace Re-Sources (Kleine Wijngaardstraat 179 – 1160 Oudergem)
Voor meer informatie: Praatgroep over kanker – PsyBru
Omgaan met emoties bij kanker (PsyBru)
Groepsworkshops georganiseerd rond een aantal thematische modules (hypnose en ontspanning enz.)
Begunstigden (mensen met kanker)
Psycho-Oncologie Centrum (Waterloolaan 106 – 1000 Brussel)
Voor meer informatie: Omgaan met emoties bij kanker – PsyBru
Infofiche ‘Mammotest’ (Promo Santé & Médecine Générale, in het FR)
Infofiche met uitleg over de screeningstest
Grote publiek (algemene bevolking en risicogroepen), in het bijzonder vrouwen
Meer informatie: FIP-Mammotest-Finale.pdf (promosante.be)
Communicatiemateriaal (LOkaal GezondheidsOverleg – Logo)
Bewustmakingstools over de screeningscampagne: posters, folders enz. die gedownload kunnen worden
Grote publiek (algemene bevolking en risicogroepen)
Meer informatie: Bevolkingsonderzoek Borstkanker (logobrussel.be)
Kom op tegen Kanker
Telefoonlijn: 0800 35 445, bereikbaar van ma-vr van 9 u. tot 12 u. en 13 u. tot 17 u.
Diverse activiteiten met betrekking tot kanker (infofiches, hulplijnen, online praatgroepen)
Voor begunstigden (patiënten en familieleden)
Meer informatie: Alles over kanker | Kom op tegen Kanker
Save the dates
In het Brussels Gewest worden tal van activiteiten georganiseerd om het bewustzijn rond borstkankerscreening te vergroten. Hier volgen een paar voorbeelden.
In het Brusselse Gewest
Webinar (Breast International Group)
16/10 van 13 u. tot 14 u.
“25 years of breast cancer research: past, present, future”
Online, gratis, in het Engels
Doelgroep: professionals
Georganiseerd door de Breast International Group (BIG) en de European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC), in samenwerking met het European Union Health Policy Platform (EUHPP).
Meer informatie: Pink October Webinar: 25 Years of Breast Cancer Research (bigagainstbreastcancer.org)
Activiteiten van de vzw Vivre comme avant
Een groep vrijwilligers die borstkanker hebben gehad en die maandelijkse praatgroepen en ziekenhuisbezoeken organiseren en die je kan opbellen voor een gesprek.
Voor vrouwen met de ziekte
Meer informatie: Agenda | vzw VIVRE COMME AVANT België (vivre-comme-avant.be)
Leerpakket over borstkankerscreening (CPAM Loire Atlantique)
Educatieve kit over borstkankerscreening (video, etc.).
Gericht op vrouwen in kwetsbare situaties
Beschikbaar in de uitleencentra in Brussel (CBPS en Cultures&Santé)
Voor meer informatie: Dépistage du cancer du sein (pipsa.be)